UnLocking nepal's potential: strategies for sustainable development
.. Roads and trains in the Terai region and cable cars or air buses in hilly and Himalayan region need to be priories for both people and goods transport which are viable investments, with cable car costing approximately 65 crore per kilometer might seems expensive but it can bring lots of wonder in long term and be sustainable and Road costing around 19 crore per km in Himalayan requiring significant maintenance equalizing the cost for cable car in long run.....
"....cycle with dedicated sloped maintained road ..."
Nepal has long sought development, initially progressing ahead of other countries still in their nascent stages. However, despite decades of effort, Nepal remains in the developing phase while other nations have advanced significantly, particularly through technological innovations like artificial intelligence (AI). While other countries have embraced such advancements, Nepal continues to grapple with fundamental deficiencies and numerous challenges. The issue of brain drain, coupled with political instability, has hindered our progress. Nepal is naturally endowed with immense potential. With proper utilization of our resources, we could emerge as a leading global nation. Our diverse geographical landscapes, changing every 4-5 kilometers, present varied opportunities. Despite the global emphasis on nature, Nepal’s unique attributes—such as the world's highest peaks and the birthplace of Gautam Buddha—remain largely undiscovered. Political parties, which are meant to drive change, are often preoccupied with their own agendas, neglecting our potential and failing to create global opportunities.
Neighboring countries like China and India have accelerated their development. Unfortunately, Nepal’s diplomatic relations have not capitalized on potential opportunities due to internal political ambiguities. While the issues are acknowledged, solutions are needed. With over a decade of experience in technical fields, I see vast opportunities for Nepal if we plan meticulously and efficiently. Take Bhutan, for instance—a small nation that has rapidly developed through skilled management despite its limited resources. Currently, Nepal generates approximately 2,800 MW of electricity, while our true potential is around 83,000 MW, with 45,000 MW being readily achievable. Investing more in this sector and ensuring timely project completion could significantly enhance our capabilities and opportunities. Establishing dedicated hydropower plants could also facilitate local transportation, such as trams or trolleybuses in Kathmandu, Pokhara, and Biratnagar, yielding long-term benefits from a single investment. Projects like the Budi Gandaki (1,200 MW) and similar hydropower ventures must be expedited with stringent supervision and timely completion.
Given Nepal’s extensive Himalayan and hilly regions, implementing cable cars or air buses could revolutionize transportation. Roads and trains in the Terai region, along with cable cars or air buses in the hilly and Himalayan regions, should be prioritized. Although cable cars, costing approximately 65 crore per kilometer, may seem expensive, they offer long-term sustainability and benefits. Roads, costing around 19 crore per kilometer in the Himalayas, require significant maintenance, making cable cars a viable long-term investment. Research into alternative transportation methods, such as electric bicycles with dedicated sloped roads, should also be a priority. Our terrain is well-suited for such innovations, which could set new standards in transportation. Additionally, increasing the number of domestic airports and heliports could greatly improve accessibility throughout Nepal, and electric trains in the Terai region could further enhance our infrastructure. Successful implementation of these projects requires the involvement of government, public, and private sectors. Special schemes should be introduced to incentivize these sectors to act, with high-level efforts focusing on immediate needs and long-term benefits. Foreign investment should be sought for innovative projects like cable cars and trains, with donors encouraged to consider Nepal’s unique needs rather than simply providing aid. Emerging researchers and students should be supported with grants to foster innovation. Colleges and universities need well-equipped research centers to drive innovation, and institutional rankings should reflect their contributions to the nation rather than relying solely on grading systems. Providing opportunities for students to explore their interests and contribute innovative ideas can enhance skills and broaden our horizons.
Tourism is another sector with tremendous potential. Identifying and promoting key exploration areas, alongside government packages in collaboration with private companies, could create numerous job opportunities and mitigate brain drain. Establishing ground rules for tourists, ensuring their comfort, and monitoring their activities could enhance their experience and create more opportunities. Innovative tourism activities, such as bungee jumping, canopy tours, waterfall activities, meditation with nature, and rope travel above jungles and rivers, can attract visitors and offer them unique experiences. Nepal should also open itself to international investment, providing numerous hassle-free opportunities. Prioritizing local and government investments in key sectors could propel the country forward. By focusing on development and leveraging our strengths, investing in infrastructure, tourism, education, health, and other critical sectors, Nepal could achieve significant growth. Diplomatic efforts to attract investment and promote our country globally, combined with encouragement for private and public sector investments, will be crucial in boosting our economy. Aligning the interests of Nepal’s people and political parties is essential for achieving these goals within a short timeframe. A solid structure in every ministry is required to ensure effective implementation. Without such efforts, future generations may be forced to seek opportunities abroad, resulting in a loss of manpower and efficiency, and a failure to create a lasting legacy. It is hoped that future governments will earnestly pursue these objectives.
Nepali Version
नेपालको विकासका लागि आवश्यक कदमहरू
नेपालले प्रारम्भिक चरणदेखि नै विकासको आकांक्षा राखेको छ, जब अन्य देशहरू अझै विकासको प्रारम्भिक अवस्थामा थिए। तर, दशकौंको प्रयासपछि पनि, नेपाल विकासशील चरणमै रहिरहन्छ भने अन्य विकसित देशहरूले विशेषगरी कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) जस्ता प्राविधिक उन्नतिहरूको माध्यमबाट प्रगति गरिसकेका छन्। यद्यपि अन्य देशहरूले यस्ता उन्नतिहरूलाई अंगीकार गरेका छन्, नेपाल भने आधारभूत कमीहरू र थुप्रै चुनौतीहरूसँग जुझिरहेको छ। ब्रेन ड्रेन र राजनीतिक अस्थिरता जस्ता समस्याहरूले हाम्रो प्रगतिमा रोकावट ल्याएको छ।
नेपाललाई स्वाभाविक रूपमा विशाल सम्भावना प्राप्त छ। हाम्रो स्रोतहरूको उचित उपयोग गरि हामी एक अग्रणी वैश्विक राष्ट्र बन्न सक्छौं। हाम्रा विविध भौगोलिक परिदृश्यहरू, जुन प्रत्येक ४-५ किलोमिटरमा परिवर्तन हुन्छन्, विभिन्न अवसरहरू प्रदान गर्दछन्। विश्वव्यापी रूपमा प्रकृतिमा पुनःमहत्त्व दिइएको छ भने पनि, नेपालका अद्वितीय विशेषताहरू—जस्तै विश्वको उच्चतम शिखर र गौतम बुद्धको जन्मस्थान—विस्तृत रूपमा खोजिएको छैन। राजनीतिक दलहरू, जसले परिवर्तनको दिशा दिनु पर्ने हो, प्रायः आफ्नै मामिलामा व्यस्त रहन्छन् र हाम्रो वास्तविक सम्भावना र विश्वका अवसरहरू सिर्जना गर्न असफल छन्।
छिमेकी देशहरू जस्तै चीन र भारतले आफ्नो विकासलाई तीव्र बनाएका छन्। तर, नेपालका कुटनीतिक सम्बन्धहरूले आन्तरिक राजनीतिक अस्पष्टताका कारण सम्भावित अवसरहरूलाई लाभान्वित गर्न असमर्थ भएका छन्। समस्याहरू स्वीकृत गरिएपनि समाधान आवश्यक छन्। एक दशकभन्दा बढी समयदेखि प्राविधिक क्षेत्रमा काम गरेको व्यक्तिको रूपमा, मैले नेपालमा योजनाबद्ध र प्रभावकारी ढंगले काम गर्दा विशाल अवसरहरू देखिरहेको छु। भुटानको उदाहरण हेरौँ—छोटो देश भएता पनि यसको कुशल व्यवस्थापनले सीमित स्रोतहरूको बावजुद तिव्र विकास गरेको छ।
वर्तमानमा, नेपालले लगभग २,८०० मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्दछ भने हाम्रो वास्तविक सम्भावना लगभग ८३,००० मेगावाट हो, जसमा ४५,००० मेगावाट सजिलै प्राप्त गर्न सकिन्छ। यस क्षेत्रमा थप लगानी गर्दा र परियोजनाहरूको समयमै सम्पन्नता सुनिश्चित गर्दा हाम्रो क्षमताहरू र अवसरहरू महत्वपूर्ण रूपमा बढ्न सक्छन्। समर्पित हाइड्रोपावर प्लान्टहरू निर्माण गर्दा स्थानीय यातायात, जस्तै काठमाडौं, पोखरा, र विराटनगरमा ट्राम वा टोलिबसहरूको सुविधा मिल्न सक्छ, जसले एकल लगानीबाट दीर्घकालीन लाभ ल्याउनेछ। बुढी गण्डकी (१,२०० मेगावाट) र यस्तै समर्पित हाइड्रोपावर परियोजनाहरूलाई तीव्रता दिनु आवश्यक छ, कडा निगरानी र समयमै सम्पन्नता सुनिश्चित गर्दै।
नेपालका विशाल हिमालय र पहाडी क्षेत्रहरूलाई ध्यानमा राख्दा, केबल कारहरू वा एयरबसहरू लागू गर्दा यातायात क्रान्तिकारी रूपमा परिवर्तन हुन सक्छ। तराई क्षेत्रमा सडक र रेलमार्ग, र पहाडी र हिमालय क्षेत्रमा केबल कार वा एयरबसहरू प्राथमिकता दिनु पर्छ। यद्यपि केबल कारहरूको लागत प्रति किलोमिटर लगभग ६५ करोड हुन्छ, यो दीर्घकालीन स्थायित्व र लाभको लागि उपयुक्त छ। हिमालयमा सडकहरूको लागत प्रति किलोमिटर लगभग १९ करोड छ र यसमा महत्वपूर्ण मर्मत आवश्यक छ, जसले दीर्घकालीन लगानीको रूपमा केबल कारलाई समान लागतमा ल्याउँछ। वैकल्पिक यातायात विधिहरूको अनुसन्धान गर्नुपर्छ, जस्तै शहरहरूमा इलेक्ट्रिक साइकलहरूको उपयोग, विशेष गरी ढल्किएका सडकहरूमा। हाम्रो भौगोलिक संरचनाले यस्ता नवप्रवर्तनहरू डिजाइन गर्न सजिलो बनाउँछ र यातायातको उत्कृष्ट उदाहरण प्रस्तुत गर्न सक्छ। थप रूपमा, अधिक स्थानीय एयरपोर्ट र हेलिपोर्टहरूको आवश्यकता छ। यस्ता पहलहरूले नेपालभर पहुँचलाई महत्वपूर्ण रूपमा सुधार गर्न सक्छ। तराई क्षेत्रमा इलेक्ट्रिक ट्रेनहरू पनि हाम्रो पूर्वाधारलाई थप सुदृढ गर्न सक्छन्।
यी परियोजनाहरूको सफल कार्यान्वयनका लागि सरकार, सार्वजनिक र निजी क्षेत्रको संलग्नता आवश्यक छ। यी क्षेत्रहरूलाई क्रियाशील गर्न प्रोत्साहन दिन विशेष योजना ल्याउनु पर्नेछ, र उच्चस्तरीय प्रयासहरूलाई तत्काल आवश्यकतामा ध्यान दिनु पर्नेछ र दीर्घकालीन लाभ सुनिश्चित गर्नुपर्छ। केबल कार, रेल, र अन्य नवप्रवर्तनकारी परियोजनाहरूमा विदेशी लगानी आकर्षित गर्नुपर्छ, दाताहरूलाई नेपालका विशिष्ट आवश्यकताहरूलाई ध्यानमा राख्न प्रोत्साहित गर्नुपर्छ, केवल सहायता प्रदान गर्नुको सट्टा। नयाँ अनुसन्धानकर्ता र विद्यार्थीहरूलाई नवप्रवर्तन ल्याउन टोकन ग्रान्ट प्रदान गर्नुपर्छ। कलेज र विश्वविद्यालयहरूले राम्रोसँग सुसज्जित अनुसन्धान केन्द्रहरू हुनु पर्छ र राष्ट्रिय योगदानको आधारमा संस्थागत रैंकिंग प्रदान गर्नुपर्छ, केवल ग्रेडिङ प्रणालीमा आधारित छैन। विद्यार्थीहरूलाई आफ्नो रुचिका क्षेत्रहरूमा अन्वेषण गर्ने अवसर प्रदान गर्दा र नवप्रवर्तन ल्याउने आधार तयार गर्दा, हामी विभिन्न विषयहरूमा नयाँ र आर्थिक विचारहरू प्रस्तुत गर्न सक्छौं, जसले हाम्रो क्षमता सुधार्न र नयाँ दृष्टिकोण ल्याउन सहयोग पुर्याउँछ।
पर्यटन पनि एक ठूलो सम्भावना भएको क्षेत्र हो। प्रमुख अन्वेषण क्षेत्रहरूको पहिचान र प्रवर्द्धन, सरकार र निजी कम्पनीहरूको सहकार्यमा प्याकेजहरू निर्माण गर्दा, धेरै रोजगार अवसरहरू सिर्जना गर्न सक्छ र ब्रेन ड्रेनलाई कम गर्न सक्छ। पर्यटकहरूको आराम सुनिश्चित गर्ने र उनीहरूको गतिविधिहरूलाई निगरानी गर्ने नियमहरू स्थापना गर्दा, उनीहरूको अनुभवलाई सुधार गर्न र धेरै अवसरहरू सिर्जना गर्न सकिन्छ। पर्यटन गतिविधिहरूमा नवप्रवर्तन, जस्तै बन्जी जम्प, क्यानोपि, झरना गतिविधिहरू, प्रकृतिसँग ध्यानमग्नता, पहाडको शीर्षबाट फिसलन, र जङ्गल र नदीहरूको माथि रस्सी यात्रा, विदेशी पाहुनालाई अद्वितीय अनुभव प्रदान गर्न सक्छ।
नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय लगानीलाई पनि खुला गर्नुपर्छ, जसले धेरै असुविधा-रहित अवसरहरू प्रदान गर्न सक्छ। स्थानीय र सरकारी लगानीलाई प्राथमिकता दिँदा देशलाई अघि बढाउन सकिन्छ। विकासलाई प्राथमिकता दिने र हाम्रो बललाई उपयोग गर्दा, पूर्वाधार, पर्यटन, शिक्षा, स्वास्थ्य, र अन्य महत्वपूर्ण क्षेत्रहरूमा सबै राजस्वको लगानी गर्दा नेपालले महत्वपूर्ण वृद्धि अनुभव गर्न सक्छ। कुटनीतिक प्रयासहरूलाई लगानी आकर्षित गर्न र हाम्रो देशलाई वैश्विक रूपमा प्रवर्द्धन गर्न, साथै निजी र सार्वजनिक क्षेत्रको लगानीलाई प्रोत्साहित गर्न महत्त्वपूर्ण हुनेछ। नेपालका जनतासँग र राजनीतिक दलहरूसँग समन्वय राख्न महत्त्वपूर्ण छ। सबै मन्त्रालयहरूले ठोस संरचना र प्रभावकारी कार्यान्वयनको लागि सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ। यदि यसो नगरिए, भविष्यका पुस्ताहरूलाई अवसरहरूको खोजीमा विदेश जानुपर्छ र हाम्रो देशमा जनशक्ति र दक्षताको अभाव हुन सक्छ, जसले कुनै परिवर्तन ल्याउन सक्दैन र कुनै पिढीहरूको उत्तराधिकारी बन्नेछैन। आशा छ, भविष्यका सरकारले यी उद्देश्यहरूलाई गंभीरतापूर्वक कार्यान्वयन गर्नेछ।